Onlangs stond ik een sinaasappeltje te persen. Het plastic persje in de gootsteen gezet, dat voorkomt gespetter op het aanrecht en bovendien werk ik niet boven mijn macht. Bij de persbeweging maak ik een schroefbeweging van mij af. Daarbij geef ik druk want het sap moet eruit.
Tijdens het afspoelen realiseerde ik me dat we bijna geen kranen meer open en dicht draaien. Moderne kranen laten het water stromen door een hendel op en neer te bewegen, soms links/rechts of een combinatie ervan. Er zijn ook kranen waarbij je niets hoeft te doen omdat een oog beweging registreert en ‘ziet’ dat de kraan het water moet laten lopen. Totaal anders dan de waterpomp in de keukens van weleer, die hadden een zwengel om per zwiep een plens water te laten stromen.   

     

   

Waarom vertel ik hierover? Design maakt onze spullen mooi om te zien. Vaak een teruggrijpen – let op het woord – op bewegingen als op en neer, heen en weer, een knopje indrukken of alleen maar een vinger op een bepaalde plek leggen zonder extra druk, een lichte aanraking is al genoeg. Het licht uitdraaien bestaat nog… weliswaar met een dimmer die draait. We spreken van ‘je draai vinden’. Ik vraag me altijd af of dat ook letterlijk is. Als baby buigen en strekken we onze ledematen, maar de rotaties – het draaien –  leren we later. Als we beweging inleveren zijn de rotaties, de draaiingen, vaak het eerst aan de beurt. Een eerste signaal is bijvoorbeeld dat het lastig is om op de fiets linksom over je schouder te kijken om te zien of er wat aankomt voordat je veilig linksaf kunt slaan.   

Niet alle design is praktisch in het gebruik. De ouderwetse sinaasappelpers is een uiterst praktisch ding bovendien makkelijk te reinigen na gebruik. Die dingen met een hefboom zijn lastig schoon te maken, bovendien zijn ze niet goed te gebruiken voor een grapefruit. Daarom pleit ik voor het simpele handpersje. Klop een eitje met een garde, net als het beslag voor cake. Een losse pols geeft bovendien lucht aan het beslag! Voor al die mensen, die veel achter een pc zitten en met de muis hun pols klem zetten, is het misschien aardig om eens vaker een eitje te kloppen, een sinaasappeltje te persen, deeg te kneden of klusjes met gewone schroevendraaiers te doen ter voorkoming van al te veel rechtlijnigheid, verkramping of verstarring.   

   

Is er organisch iets loos met je handen, dan is het heerlijk dat er intussen zoveel hulpmiddelen zijn om toch de dagelijkse dingen zonder hulp van iemand anders te kunnen doen! Bij een elektrische sinaasappelpers hoef je er alleen een halve sinaasappel, citroentje of grapefruit op te drukken met het gewicht van je hele arm, het ding neemt het draaien over.   

    

   

http://nl.wikipedia.org/wiki/Tang_(gereedschap) 

  

 

  

De titel van het stukje van deze week zegt genoeg. Ik had een stukje klaar, tekeningetjes gemaakt, gescanned en toen ging het mis. Een essentiële update gooide roet in het eten. De gescande tekeningetjes konden niet op de gebruikelijke manier ingevoegd worden. Ik zal me moeten verdiepen hoe de nieuwe procedure werkt. Ongetwijfeld nuttig om niet in te suffen in oude systemen of vaste stramienen, maar deze week wordt het gewoon een ander stukje zonder illustraties.

Vanmiddag was ik in het Noordelijk Scheepvaartmuseum in Groningen. Hele vernuftige dingen gezien en nieuwe ‘oude’ woorden geleerd: tagrijn, smak, galjoot, scheepsvictualiën. Ook het woord ‘altoos’ is zo mooi! Ik werd erop geattendeerd dat mensen de zee op gingen om de wereld verkennen. Er zijn prachtige schepen gebouwd op basis van ervaringskennis en nieuwsgierigheid. Niet op basis van wetenschappelijk onderzoek; men durfde het experiment aan om te proberen dat te maken waar behoefte aan was. Heel wat ambachtelijke vaardigheid kwam eraan te pas.
Bij het zien van een hedendaags cruiseschip, een drijvende wolkenkrabber op zee, moet ik er altijd aan denken hoe vroeger de wereldzeeën bevaren werden. Zonder geavanceerde elektronica, maar op basis van wind, veel mankracht, een kompas en boten van hout. Windjammer is een woord wat een speciaal gevoel oproept, niet te vergelijken met oceaanstomer of mammoettanker.

De filmer Jean Renoir schreef een boek over zijn vader, de schilder Renoir. (‘Pierre-Auguste Renoir, mon père.’ ISBN 2-07-037292-8). In dat boek las ik dat verf in tubes iets nieuws was. Tubes zijn makkelijk om mee te nemen naar buiten de natuur in. Geen mensen meer nodig die verf maken voor de schilders. Dat ambacht werd afgeschreven. Er is wel iets nieuws voor in de plaats gekomen. Want zonder die tubes geen Cézanne, geen Monet, Sisley of Pissarro, kortom geen impressionisten.

Komende week zal ik er achter zien te komen hoe handig de nieuwste veranderingen blijken te zijn.

Voordat de appels en peren vanzelf uit de boom vallen, pluk je ze! Een leuk werkje, handig om het met z’n tweeën te doen. De een op de trap en de ander houdt de trap vast. Sta je op de trap, dan fixeer je jezelf met je benen en met één hand pak je een stevige tak vast, vanuit die eigen stabiliteit zuigen de poten van het trappetje zich vast in de grond. De vrije hand plukt de peren en doet ze in de mand die je maatje klaar houdt.

Er zijn meer manieren om fruit te oogsten, afgekeken van de collectezak of van het vlindernetje van Prikkebeen.
Een lange stok met een zak aan het eind, rondom de opening een stevige rand van plastic met afweerhaken om het fruit ook op afstand te kunnen plukken door een rukje achter het steeltje te geven, waarbij de vrucht in de zak valt en gaaf blijft.

Ditzelfde principe bestaat ook voor ramen lappen zonder op een ladder te hoeven wiebelen. Een stok – al of niet flexibel – met een uitschuifbare steel waar de spons en zeem aan vast zitten. Bij officiële glazenwassers komt er ook nog water uit die lange stok. Toen ik zocht naar glazenwassers in actie heb ik vol bewondering naar al die actiefoto’s gekeken, want met alle architectuur van nu heeft het beroep van glazenwasser er een alpinistische kant bij gekregen!

glazenwassen.web-log.nl/glazenwassen

glazenwassen.web-log.nl/werk_in_uitvoering

Het is niet voor niets dat de meeste mensen toch graag met beide benen op de grond staan, daar kan geen valpreventie of valtraining tegenop!

 

Westenwind in oktober brengt de herfst naar Groningen. Het is een wind met een luchtje, afkomstig van de suikerfabriek uit Hoogkerk. Apart dat het hier dan niet stinkt zoals vroeger, toen we klein waren en door Halfweg reden tijdens de bietencampagne, terwijl het toch het typische suikerfabriekluchtje is. Maar …ik ruik het nog niet.  Er is nog maar één fabriek en die ligt verder westwaarts, bovendien zijn luchtjes taboe geworden.

De wind waait al wel bladeren van de bomen en dat blad vegen we op. De gemeente doet het met mannen met oorbeschermers op. Mannen, die met  brommende bladblazers door het plantsoen banjeren. Als particulier met een stadstuin, pak je de bezem uit de schuur en dan begin je gewoon ergens. Ja, letterlijk gewoon ergens beginnen. Dat leerde ik uit een kinderboek, Momo en de tijdspaarders van Michael Ende. Daarin doet de oude straatveger uit de doeken hoe dat in z’n werk gaat. Hij zegt het zo: ‘je doet een stap, een veeg en een ademhaling’.
Wanneer je die passage uit het boek hardop leest, dan hoor je het ritme van het vegen. Een ritme niet te snel, niet te langzaam, maar zo dat je het heel lang kunt volhouden. Na een tijdje kijk je achterom en zie je hoeveel je gaandeweg al gedaan hebt. Vegen is een prettig werkje; het stemt je tevreden.

Leon de Winter daarentegen, laat de hoofdpersoon uit De ruimte van Sokolov verzuchten dat het vegen van de straat akelig werk is. Je moet je handen beschermen met handschoenen om geen blaren te krijgen. Bovendien oppassen dat je er geen van rugpijn krijgt. De hoofdpersoon denkt wel vol bewondering terug aan zijn jeugd: potige vrouwen in Rusland, dagenlang onvermoeibaar bezig met het blad bijelkaar vegen.  Mijn herinnering gaat naar vroeger op het schoolplein, toen we hutten van bladeren maakten. Droog blad, waar je zo vrolijk doorheen loopt omdat het ritselt.

Voor mijn huis tussen de auto’s ontstond dit bladerenveeg-blog omdat het licht mijn ogen naar het gevallen blad toe trok.

Verrassend is dat vaak in kinderboeken beschreven staat hóe je een vaardigheid onder de knie krijgt en dat het leren doen je plezier geeft: de afgelopen week was kinderboekenweek!

‘Koel houden!’ was het advies, nadat ik mijn scheenbeen nogal hevig aan het metalen zwembadtrappetje gestoten had. Dat koelen deed ik eerst met washandjes gedrenkt in koud water. Gedoe, met gedrup en plasjes water op de stoel en op de grond.

Ik bedacht me dat er een flessenkoeler in het diepvriesvak lag. De temperatuur van mijn scheenbeen was echter zodanig, dat het effect van die doorgeknipte koelmanchet van korte duur was. Niettemin had het me wel op het volgende idee gebracht : laat ik een stukje vlees van het diepvriesvleespakket op mijn been ontdooien!
Eerst het vlees overpakken in een handzamer plastic zakje en het huismiddeltje van lang geleden (een mooi stuk vlees op een nare wond leggen) is met een kleine variatie ook nu nog van toepassing. Ik ben verrast hoe snel mijn scheen een sucadelap uit de diepvries ontdooit!

De bult is weg en het draadjesvlees smaakte heerlijk.