Dubbel
Onlangs stond ik een sinaasappeltje te persen. Het plastic persje in de gootsteen gezet, dat voorkomt gespetter op het aanrecht en bovendien werk ik niet boven mijn macht. Bij de persbeweging maak ik een schroefbeweging van mij af. Daarbij geef ik druk want het sap moet eruit.
Tijdens het afspoelen realiseerde ik me dat we bijna geen kranen meer open en dicht draaien. Moderne kranen laten het water stromen door een hendel op en neer te bewegen, soms links/rechts of een combinatie ervan. Er zijn ook kranen waarbij je niets hoeft te doen omdat een oog beweging registreert en ‘ziet’ dat de kraan het water moet laten lopen. Totaal anders dan de waterpomp in de keukens van weleer, die hadden een zwengel om per zwiep een plens water te laten stromen.
Waarom vertel ik hierover? Design maakt onze spullen mooi om te zien. Vaak een teruggrijpen – let op het woord – op bewegingen als op en neer, heen en weer, een knopje indrukken of alleen maar een vinger op een bepaalde plek leggen zonder extra druk, een lichte aanraking is al genoeg. Het licht uitdraaien bestaat nog… weliswaar met een dimmer die draait. We spreken van ‘je draai vinden’. Ik vraag me altijd af of dat ook letterlijk is. Als baby buigen en strekken we onze ledematen, maar de rotaties – het draaien – leren we later. Als we beweging inleveren zijn de rotaties, de draaiingen, vaak het eerst aan de beurt. Een eerste signaal is bijvoorbeeld dat het lastig is om op de fiets linksom over je schouder te kijken om te zien of er wat aankomt voordat je veilig linksaf kunt slaan.
Niet alle design is praktisch in het gebruik. De ouderwetse sinaasappelpers is een uiterst praktisch ding bovendien makkelijk te reinigen na gebruik. Die dingen met een hefboom zijn lastig schoon te maken, bovendien zijn ze niet goed te gebruiken voor een grapefruit. Daarom pleit ik voor het simpele handpersje. Klop een eitje met een garde, net als het beslag voor cake. Een losse pols geeft bovendien lucht aan het beslag! Voor al die mensen, die veel achter een pc zitten en met de muis hun pols klem zetten, is het misschien aardig om eens vaker een eitje te kloppen, een sinaasappeltje te persen, deeg te kneden of klusjes met gewone schroevendraaiers te doen ter voorkoming van al te veel rechtlijnigheid, verkramping of verstarring.
Is er organisch iets loos met je handen, dan is het heerlijk dat er intussen zoveel hulpmiddelen zijn om toch de dagelijkse dingen zonder hulp van iemand anders te kunnen doen! Bij een elektrische sinaasappelpers hoef je er alleen een halve sinaasappel, citroentje of grapefruit op te drukken met het gewicht van je hele arm, het ding neemt het draaien over.
Het merkwaardige is wel dat de pakken met sap of melk een nieuw soort opening gekregen hebben: een schroefdop. Tegen het knoeien met schenken? Goed voor de pc-mensen, maar niet voor mensen met weinig kracht in de vingers. Pas liet iemand me zien hoe ze met een notenkraker haar pak melk open en dicht doet. Nood breekt wetten: hefboom van de notenkraker gaat verder dan voor de noot alleen!
http://nl.wikipedia.org/wiki/Tang_(gereedschap)