Veren, slingeren, zwaaien… een rijtje wat nog in mijn hoofd zit van de theorie gymnastiek van lang geleden. Slingeren zie je bij een klok, die een slinger en geen zwaaier heeft. De bewegingsuitslag blijft gelijk naar de ene en naar de andere kant. Bij zwaaien is de uitslag naar één kant groter vanuit de neutrale stand. Zo is er een verschil tussen slinger- en zwaaioefeningen. Je slingert niet, maar zwaait in de ringen.

Maar veren… een kleine beweging tegen de eindstand van een gewricht aan, dat is iets anders. Ik kreeg mee dat veeroefeningen weinig zin hebben, al kan het prettig voelen, maar dat veerkracht interessanter is. Veerkracht is het vermogen om je niet van de wijs te laten brengen. Je wordt op wat voor manier dan ook uit je evenwicht gebracht en dan is het de kunst om je balans weer terug te vinden. Je niet uit het veld te laten slaan, ook al verlies je even de grond onder je voeten!

Hoe je dat doet? Wanneer je van beneden naar boven denkt, dan is het de kunst om letterlijk met beide benen op de grond te staan. Het eerste gewricht wat boven de voet zit, is de enkel. Spanning kunnen afleiden via de souplesse van de achillespees is een kunst! Wanneer we die lengte van de achillespees niet te volle benutten, kan dat ongemak geven tot in de schouders. Tussen schouders en enkels zitten nog een veelvoud van gewrichten, verstarring en afweer ligt op de loer. Veerkracht, meegeven is een kunst! Letterlijk en figuurlijk, dat moet je ervaren…

Sommige woorden verhaspelen we en daarmee verandert de betekenis. 

Je schoffelt in de tuin het onkruid weg of je schoffelt de grond wat losser, maar je stroffelt over oneffenheden, je struikelt net niet.

Hinken en hinkelen is niet hetzelfde. Hinken is je voortbewegen op één been of mank lopen. Iemand hinkt. Wanneer je hinkelt, dan zijn dat actieve sprongetjes achter elkaar op één been. Je hinkelt over een hinkelbaan. 

De hinkelbaan werd al gebruikt door Romeinse soldaten (dat weten we dankzij nagelaten afbeeldingen, net als van andere gymnastische oefeningen). 

Training van de benen en het evenwicht blijft actueel door de eeuwen heen!

Op de markt in Brouwershaven staat een bronzen standbeeld van Jacob Cats. De dichter is bekend vanwege zijn uitspraak ‘Kinderen zijn hinderen’. Zijn huis in Den Haag, Sorghvliet, is nu het Catshuis, de ambtswoning van onze minister-president. Wat schreef Jacob Cats? Of intrigeert zijn rechterhand van zijn standbeeld me meer?

Een vuist met de duim tegen de gebogen vingers aan. Er is een opening tussen de duim en de rest van de hand. De arm is licht geheven. Wanneer hij een opgeheven wijsvinger zou hebben, dan is het beeld dat van een vermanende dichter. Toch anders dan de handhoudingen (mudra) die ik in een boek heb staan van de Boeddha’s uit de Borobudur op Java.

In de kerk staat het originele beeld van zandsteen. Daar krijg ik uitsluitsel over de betekenis van zijn hand. Niks geen vermanende wijsvinger: hij heeft een omgekeerde pijp in zijn hand.

Het meisje in kimono (zie blog vorige week) is niet consequent met het sluiten van de kimono: links over rechts en rechts over links. Of is het Breitner geweest, die haar zo posteerde dat de stof optimaal te schilderen was?

In Japan maakt het niet uit of het een man of een vrouw is, het sluiten van een kimono gaat van links over rechts. Met je rechterhand strijk je de plooien glad tegen je lijf en dan links erover heen. Bij een overledene doet men het juist andersom. Geen verschil tussen mannen en vrouwen, maar wel tussen leven en dood.

Wij zijn gewend dat vrouwen hun kleding rechts over links sluiten, met knoopjes op het linker pand genaaid, de knoopsgaten in het rechter pand. Mannensluitingen zijn net andersom. Ik las dat het gebruik van knopen uit Azië komt en in de 13e eeuw door de kruisvaarders is meegekomen naar Europa. Binnen de aristocratie hadden vrouwen destijds kleedsters (dat moest wel met die lastige kledij en korsetten…). Is dan links over rechts makkelijker wanneer je iemand aankleedt? Er zijn verschillende theorieën waarom we nu een mannen- en een vrouwenmanier van sluiten hebben…

Alle schilderijen van Breitner, waarop hij een meisje met een kimono afgebeeld heeft, hangen bij elkaar op de expositie in het Rijksmuseum.

Ik probeer met een zo mogelijk onbevangen blik te kijken. Dat lukt niet echt, de fysiotherapeute in mij zegt: wat een moeizame houdingen! Pose is een beter woord. Zou ze urenlang geposeerd hebben, was ze het zat en pakte de schilder toen dat moment? Of hij gaf haar een werkje: in een boekje kijken, een oorbel aandoen, naar een bloem kijken en genieten van de geur? 

Het schilderij, waarop ze in halfliggende houding steunend op haar rechter onderarm met de hand tegen haar hoofd afgebeeld wordt, wekt bij mij de gedachte: straks krijgt ze een slapende arm of een zere schouder…

Natuurlijk kan ik ook anders kijken! Wat is die stof prachtig weergegeven! Het zijn grote oppervlakken stof, wat juist door die verschillende poses goed uitkomt. Glanzende zijde, mooi borduursel en het prachtige rood. De uitdrukking in de ogen van het meisje in de witte kimono, met haar hoofd tussen de ellebogen, die ook oplichten, zijn als de ogen van een jong hertje. Ze zijn wijd open en staren in de verte. Wat gaat er allemaal in dit meisje om?