Bij het op- en afgaan van de trap zijn natuurlijk ook voeten erg belangrijk: zij tasten af! Met name de voorvoet heeft een belangrijke taak daarbij. Ook de anatomie is daarop gericht. De voorvoet is beweeglijk en gevoelig, terwijl de hak een stevig groot bot is in verhouding tot de rest van de voetbeentjes. Denk aan een paard: ‘Zachtjes gaan de paardenvoetjes, trippetrappetrippetrap…’ Zoiets zingen we niet over een koe. Het tastvermogen in een voet van een olifant is daarentegen erg groot. Denk hoe die poten heel subtiel het grote logge lijf op zo’n tonnetje in het circus zetten…

Kijk naar de anatomie van de hand: beweeglijke vingers en een stugge harde handwortel. Het ‘Fingerspitzen Gefühl’ zit in de vingers en de handpalm. Met de handwortel zetten we ons mee af of we duwen ons weg. Bij een gebaar als ‘Nee!’ of ‘Genoeg!’ dan tonen we de gestrekte binnenkant van de hand en drukken de pols naar voren. Tasten en voelen doe je met je handpalm en vingers. Steen voelt anders dan een huid, rubber is niet te vergelijken met zijde of wol, hoekig voelt anders dan rond.

De voeten registreren nog veel meer: de balans van het lijf wat ze vervoeren. Kijk hoe de holte van de voet (voetgewelf) zich aanpast en hoe beweeglijk tenen kunnen zijn. Dat merk ik nu extra wanneer ik de trap op- of afloop.

 

Zonder schoenen zie je meer…

 

 

Veel vragen krijg ik over de trap. Het verbaast me, want de trap is niet zo lastig of moeilijk: allebei mijn benen mogen belast worden.

Meestal moet je eerst omhoog. De meest simpele manier is dit: je pakt de leuning (bij mij is er één en die zit links bij het omhoog gaan) en in je andere hand die elleboogskruk, die je wat tegen een tree kunt fixeren. Het goede been doet een stap en het onwennige been sluit aan. De kruk en je hand aan de leuning gaan een stukje hogerop en je herhaalt de actie. Op de opleiding leerden we: ‘Steeds het goede been het dichtst bij de hemel en het beroerde bij de hel.’
Bij het naar beneden gaan, begin je met het ‘aangedane’ been een stapje naar beneden te zetten en met het andere been sluit je aan.

Nu komt het addertje: op deze manier neigt het ‘aangedane’ been een stijve poot te worden. De knie blijft gestrekt. Dat is veilig. Maar…een been heeft een kniegewricht en die knie kan buigen. Waarom buigt die knie dan niet zo vanzelf? Ik denk dat het wel eens onbewuste angst kan zijn om het been te belasten of dat er een diep gat voor je gaapt als een afgrond. Het been schiet in een afweerpositie zoals jonge hondjes al hun pootjes strekken en weigeren om nog één stap te doen, terwijl hun baas wil dat het beest gewoon doorloopt en aan de riem gaat trekken. Mijn armen hebben net als het kwetsbare been de neiging om ‘jonge hond’ te willen zijn: afweer, afzetten, bevriezen in een strek-stand. Buigen lijkt niet tot de mogelijkheden te behoren en dan sta je bovenaan de trap zoals een angstige zwemmer niet in het diepe durft te springen en met knikkende knieën op het randje blijft staan.

Ga je normaal de trap op en af, dan buigen allebei de knieën. Dat kom je tegen bij de volgende fase, namelijk bij het doorstappen inplaats van aansluiten.
Ik betrap me er zelf ook op. Mijn linkerbeen is ook eerst een jonge hond die weigert. Waarom buigt mijn linkerbeen niet gewoon wanneer ik mijn rechterbeen een stap naar beneden wil laten doen? Ik moet er bij denken en misschien een beetje lef hebben om actief mijn knie en mijn andere elleboog te laten buigen. De hele linkerkant kan dalen, er komt gewicht in mijn been, ik sta er helemaal op: nu kan mijn rechtervoet een treetje lager komen. Zodra ik een ritme vind, loop ik normaal naar beneden met de veiligheid van mijn rechterhand die de leuning vasthoudt. Links kan ik zelfs gebruiken om iets mee te vervoeren. Knieën en ellebogen zijn geweldige schokbrekers!

Het Sanatorium. Bestaat het nog?
Veel oude sanatoria zijn verbouwd tot revalidatiecentrum of kregen andere bestemmingen, want voor tuberculose is zo’n instelling niet meer nodig. Typ sanatorium in bij google en er komt een flinke lijst te voorschijn van wat was.

Komt het door de romantiek van boeken en films of door de architectuur van die oude gebouwen in mooie natuurgebieden, dat ik er steeds aan moet denken en fantaseer dat ik niet gewoon thuis ben, maar in een sanatorium vertoef om bij te komen van een operatie en opgelopen bloedarmoede.
In zo’n sanatorium werd heel wat af verveeld en van die verveling kwam dan weer gedoe, waarvan men dan opkikkerde. Lees Thomas Mann/ de Toverberg of Hermann Hesse/ Kuren er maar op na. Ik heb een herinnering van Marcello Mastroianni in een smetteloos wit pak die in een modderbad stapt. (helaas is dat fragment niet op dit youtube filmpje) Het lijkt me trouwens heerlijk om als een varken in de blubber te zitten, waardoor je een perzikhuidje krijgt en goed doorbloede ledematen.

Me vervelen doe ik niet; ik doe prettige werkjes of lees een beetje, regelmatig een therapeutisch stukje lopen of wat langer op een stoel zitten, afgewisseld met hazenslaapjes, drink ijzerhoudende drankjes en rode port, eet een broodje rosbief en spinazietaart met een mandarijn toe (Van verschillende kanten kreeg ik de tip dat ik ook citrusvruchten moet eten om het ijzer uit bepaalde producten beter op te kunnen nemen…) Er komt gezellig bezoek, soms met het bezoek even een wandelingetje buiten. Ik speel spelletjes wordfeud om de grijze (en witte?) cellen in mijn hoofd actief te laten blijven.

Het wonderlijke is dat ik dan ineens zomaar gewoon de trap op en af kan lopen, wel met vasthouden van de leuning en een elleboogskruk omdat het moet. Niet meer aansluiten of bijtrekken van een been, nee gewoon doorstappen. En dat zonder oefenschema of oefenplan! Of oefen ik onbewust de hele dag een beetje door zonder druk dat iets moet, maar dat simpele activiteiten, zoals douchen en aankleden, eigenlijk kleine projecten zijn, die ik zélf wil doen. Ik draai spontaan op mijn zij in bed met verplicht een kussen tussen mijn benen. Bijna net zo vrolijk word ik daar nu van als jonge ouders die hun eerste kind voor het eerst zelf zien omdraaien!