Wat doe je wanneer het lijf beperkingen geeft om je vleugels uit te slaan? Niet aan het werk op de gebruikelijke manier, maar confrontatie met jezelf! Onthand zijn en niet uit de voeten kunnen… het geeft te denken. Verplichte rust uitzitten en de kunst om niet te gaan mopperen. Zoeken naar dat wat je wél kunt ondernemen: actieve hulpvragen stellen en hoe pak je je eigen revalidatie aan?
Het woord revalidatie, ook in andere talen (Rehabilitation, rééducation), heeft een andere gevoelswaarde dan alleen het herstel van het een of ander. Ik denk dat zo’n proces méér is dan herstellen, er komt iets bij, je voegt ervaringen toe. Je wordt niet de oude, maar de nieuwe!
De bevestiging van dat nieuwe kreeg ik de afgelopen twee dagen tijdens een workshop over Hannah Arendt. Ik gaf me daarvoor op omdat mijn hersens ook in de revisie of in ieder geval in actie wilden komen na een periode met vooral aandacht aan het lijfelijke.
Omdat een mens, behalve lichaam en geest hebbend, ook in een omgeving leeft, heeft ook de werkkamer een beurtje gekregen. Het oude kozijn was aan vervanging toe, het nieuwe geeft meer zicht naar buiten en laat meer licht naar binnen komen. Het wachten is op de luxaflex en dan is het daar bedrijfsklaar. Zo zal het dan met mij ook wel zijn na deze bijzondere afgelopen tijd…
observaties, patiënt |
Handigheid noemen we het, ergens een praktische oplossing voor vinden. Het woord verwijst naar vaardige handen.
In de tuin hangt een vetbol aan een tak in de kersenboom. Regelmatig pikken kleine vogeltjes er stukjes af. Dan komt er een kauw. Hij trekt met zijn ene poot aan het koord en hijst de bol omhoog om er lekker van te eten. Beneden op de grond scharrelt ook ineens een vette stadsduif om alle gevallen stukjes van boven naar binnen te werken. Behalve handig en slim ook een voorbeeld van samenwerking.
Het is wonderlijk dat je met de ene wel samen in de keuken bezig kunt zijn, terwijl je met een ander elkaar steeds voor de voeten loopt en elkaar in de weg zit. Hoe zou dat geweest zijn als er nu geen kraai en een duif maar twee kauwen of twee stadsduiven hier in de tuin met hun maaltijd aan de slag waren?
observaties |
Noord? Dan denk ik aan zuid. Naar het zuiden toe is het warmer en bij warm denk ik aan geel. Geel? De stank van levertraan of de kleur van vrolijke crocussen en narcissen. Beige en bruin in het landschap? Bijna lente, een paar warme dagen en het groene waasje is er. In beweging komen! De benen bewegen? Wat doen de armen?
Op dat laatste verband werd ik fijntjes geattendeerd door een vriendin, zij zag dat ik mijn schouders optrok en dat mijn armen niet losjes meebewogen tijdens het lopen toen ik zonder die ene elleboogskruk liep. Ze vertelde dat kleine kinderen die net gaan lopen met een duwkar, eerst balans zoeken in de voor/achterwaartse beweging van de enkels. Het zwaartepunt zakt en dan pas kunnen ze met die duwkar lopen zonder voorover te vallen.
Enkels en voeten. Wat doen ze? Afzetten, optillen, verplaatsen en een steunpunt vinden. Maar niet alleen voetspieren, alle spieren naar boven naar het hoofd toe moeten iets doen en het hoofd registreert, alleen niet altijd het juiste. We zitten vol blinde vlekken!
Ik wenste sommige spiergroepen al sterk genoeg. Schouders en armen zijn erg sociaal: ze willen altijd ondergelegen lichaamsdelen behulpzaam zijn of misschien is het wel zo dat schouders en armen gewoon vóór hun beurt willen gaan. Het zwaartepunt wordt naar boven getrokken en de benen missen de kans om zich te ontwikkelen voor hun eigenlijke taak. Lopen doe je uiteindelijk wel met je benen en niet met je armen!
Straks wordt het groen buiten: terrasjesweer! Het is altijd de moeite waard om naar voorbijlopende mensen te kijken. Er zijn er toch heel veel die lopen alsof ze opgehesen worden aan die onzichtbare klerenhanger onder hun Tshirt, een enkeling loopt soepel gesmeerd, ritmisch en veerkrachtig vanuit de voeten en benen. Of voelen veel mensen zich nu aangesproken door dit stukje?
observaties |
Soms zijn er films, die blijven hangen. Ik zag ‘Renoir’, een film over Pierre-Auguste Renoir en zijn model Andrée Heuschling, die hem in zijn laatste jaren inspireerde tot het schilderij Les Baigneuses. ( Niet te verwarren met het veel eerdere werk: Les grandes Baigneuses.)
Het is opvallend dat de film dezelfde sfeer laat zien, die ik bij de schilderijen van Renoir ervaar. Mooie beelden van het landschap met indrukwekkende olijfbomen en bijna stilstaande beelden, die aan portretten doen denken. Omdat het levend is, is het minder zoet dan de weergave van Renoir in zijn schilderijen. Toch mis ik iets, tot het moment dat zijn zoon Jean terugkomt uit de oorlog (1914-1918) en zich met okselkrukken verplaatst.
De naar voren gaande beweging van okselkrukken is geen rechte lijn – zoals met elleboogskrukken – maar een naar buiten draaiend boogje. Okselkrukken vragen veel activiteit van de gebruiker. Ga je teveel hangen en daar nodigen dit soort krukken wel toe uit, dan is er kans dat je belangrijke zenuwen afknelt en een verlamming oploopt. Elleboogskrukken zijn in veel opzichten praktischer.
Kijk naar de trailer en dan zie je het (en al die mooie gekleurde beelden, inclusief die heftige beweging van het wegsmijten van een stapel borden, die natuurlijk stuk vallen tot ontzetting van de toekijkende vrouwen…).
Nuttige weetjes, observaties, Verhalen |
Oefenen, bewegingen herhalen, doe je met een bepaald doel voor ogen.
Met dat zijwaarts bewegen van mijn benen (zie vorige stukje) hoop ik dat gewaggel bij het lopen zonder die ene elleboogskruk, eruit te krijgen. Het kost tijd om kracht te ontwikkelen in de spieren die nodig zijn om balans en stabiliteit te vinden tijdens het verplaatsen van het lichaamsgewicht van het ene been op het andere.
Ik experimenteer met kleine en grote stappen, knie extra hoog heffen tijdens de stap, snel en langzaam lopen, voor-en achteruit lopen, met mijn armen hoog geheven de tegenbeweging maken in telgang en in kruisgang. Ondertussen luisteren hoe het gaat; iedereen herkent het typerende geluid van iemand die mank loopt.
Het leukste is om te spelen dat ik een Ethiopiër ben, die net door de finish van de Marathon gegaan is en dan verder doorzweeft voordat hij tot stilstand en tot staan komt. Ik loop met één kruk vrij snel en met stevige passen, til dan plotseling die kruk op zonder dat mijn benen dat merken en ik ga bijna zwevend nog een aantal stappen door in die roes.
Of zonder kruk meteen in een vlot tempo met stevige stappen ervandoor gaan met het beeld van zo’n hardloper in mijn hoofd…het aantal stappen zonder gewaggel of andere bijkomstige ongewenste bewegingen neemt toe!
Nuttige weetjes, patiënt |
