‘Houding is een verstilde beweging en beweging is het gaan van de ene naar de andere houding’. Dat zei de beeldhouwer Auguste Rodin.
Camille Claudel attendeerde ons erop (in mijn woorden samengevat) dat je nooit de fout moet begaan dat je iets in beweging beschouwt alsof het stilstaat. De beweging vervormt. Het mooiste voorbeeld daarvan is een wiel. Herkenbaar voor iedereen.

Hoe zit dat nu met mensen in rust of in beweging? De kranten staan momenteel vol met foto’s van voetballers. Allemaal fracties van actie met het hele lijf. Je kunt het nooit nadoen en er een pose van maken. Je kunt het misschien wel navoelen. Het zou kunnen zijn dat je ineens spieren voelt waarvan je niet wist dat je ze had…

Niet altijd zelf de juf te zijn is heerlijk! Alleen daarom al doe ik af en toe een cursus.
Dit keer terug naar het bewegen van een baby van drie maanden oud. Nee, geen regressietherapie, maar beseffen hoeveel we ons eigen gemaakt hebben om te kunnen gaan en staan waarheen we willen. Bovendien: hoe deden we dat destijds?

Liggend op mijn rug de opdracht om op een zij te draaien. Hoe? Altijd op dezelfde manier? Welnee, er zijn legio mogelijkheden. Spelen met druk geven, afzetten, gewicht verplaatsen. Hoe bundel je je krachten van het lichaam als een totaliteit?! Niet alleen het draaien op een zij komt aan bod, stap voor stap alle fasen van het begin van de motorische ontwikkeling. Bewegingen gaan als water, het vloeit en het stroomt. De adembeweging krijgt de gelegenheid om zich te verruimen. Die ontwikkeling stopt nooit, maar blijft in verandering.

Al doende realiseer ik me weer wat een gedoe we achter de rug hebben en wat een geworstel dat is om in je eerste levensjaar te leren staan en lopen. Wanneer alles vanzelf gaat, sta je daar niet zo bij stil. Of toch wel zoals nu…

‘Meten is weten’ is een slogan, die vaak gebruikt wordt. Ik ben geen getallenmens en misschien daarom heb ik altijd in twijfel getrokken of dat ‘meten is weten’ juist is.

In de auto heb ik een snelheidsmeter, ondertussen geeft de tomtom een net weer iets andere snelheid aan. Hoe meet die snelheidscontrole het bij een paal of bij een tijdelijke meting van de politie? Nog weer anders?
Wat werkelijk telt, is dat ik als fietser voorbij scheurende auto’s erg onprettig vind en daarom rij ik zelf in de auto rustig, soms op het trage af. De bevestiging daarvan kan ik eventueel op de snelheidsmeter constateren.

Ergens langs de weg een flitspaal? Ik krijg dan bijna kramp om niet te snel te rijden en rij dan veel te langzaam en roep vast de ergernis van de bestuurder van de auto achter me op…of wordt te langzaam rijden ook beboet? Hoe luchtig kan een mens blijven om zich vrij te blijven voelen?

Een 2CV kon niet snel en had last van tegenwind. Nu heb ik een altijd-wind-mee fiets (ook wel e-bike genoemd) en fiets ik vaker veel verder. Fiets ik sneller? Ik kan het eventueel zien hoe snel, maar ga ik echt snel dan zie ik minder om me heen en rustig fietsen is zo prettig om je gedachten te laten komen en gaan. Mateloos! En dat betekent: buitengemeen. Erg prettig om niet altijd te meten of gemeten te worden, met wat voor maat dan ook.

 

Mijn oog viel op een boekje met een foto van een boer die aan zijn trekker sleutelt met de titel: het onderhoud van de landbouwtrekker. Een boekje uit 1957 in de Ceres land- en tuinbouwreeks.

In het voorwoord staat dat deze handleiding gebruikt dient te worden n a a s t het instructieboekje.

Ieder hoofdstuk heeft paragrafen, met het teken zoals vroeger in schoolboekjes, een beetje lijkend op de vioolsleutel in bladmuziek. Het zijn korte overzichtelijke stukjes: uitleg met een foto, een gedetailleerde tekening en luchtige tekeningetjes met iets grappigs om de lezer wakker te houden. Ieder hoofdstuk eindigt met een samenvatting.

Ik nam het mee omdat je zelden meer zo uitvoerig bij de hand genomen wordt om je iets technisch eigen te maken. Een nieuwe telefoon, tv of wat voor apparaat dan ook doet het niet zomaar. Instructieboekjes blijven lastig leesbaar. ‘Zen en de kunst van het motoronderhoud‘ heeft me destijds inzicht gegeven in de manier hoe je een instructie kunt lezen. Je moet er namelijk achter zien te komen met wat voor instelling die handleiding geschreven is, dan snap je het.

Heeft dit iets met bewegen of fysiotherapie te maken? Ja, want iedere fysiotherapeut heeft ook zijn of haar eigen invalshoek. Daarom zijn al die verschillende opvattingen ook zo mooi om naast elkaar te leggen. Een oud boekje, zoals dit over de landbouwtrekker, geeft ook inspiratie om iets eigens te ontdekken in alle literatuur over hoe je je eigenlijk bewegen kunt of kan omgaan met je lijf.

Wanneer ik een boek lees, een roman of een gedicht, blijf ik altijd wat hangen in een passage, waarin beschreven wordt hoe iemand iets doet of hoe iemand zich beweegt. 

De handleiding om een kast in elkaar te zetten is doorgaans een tekst met tekeningetjes en cijfers. Hopen dat het allemaal klopt en dat je precies dat doet wat er staat… 

De handleiding over ons eigen bewegen, hebben we niet meegekregen. We moeten het zelf uitzoeken, proberen, onderzoeken aan den lijve. Vallen en opstaan!

Toch zijn er wel richtlijnen, ga maar eens na hoeveel verschillende methoden er zijn op bewegingsgebied. Allemaal anders en toch ook weer niet omdat er steeds met andere ogen naar dezelfde oerprincipes van het menselijk bewegen aangekeken wordt. Eerst spreekt het ene je juist erg aan en op een volgend moment is een andere ordening juist helder. Bovendien is het ook maar net hoe iemand je iets vertelt of uitlegt. Het kwartje moet vallen. Niks is zaligmakend, we moeten onze eigen instructie samenstellen.

Daarom lees ik graag een roman: in het verhaal gezogen worden en me helemaal kunnen inleven in die beschrijvingen van motoriek passend bij het verhaal en bij de persoon.