Een zomer in Oxford, woordjes leren.. ik moest er ineens aan denken.

Ook onze taal heeft een ruime vocabulaire om je heel genuanceerd uit te kunnen drukken. Kijken en zien, observeren, gadeslaan, waarnemen, beschouwen, gluren, staren zijn allemaal nuances van de functie van het oog. Weliswaar buiten het meetbare vallend. We spreken van een naar binnen gerichte blik, een hebberige, begerige, verstilde, een tevreden en een berustende blik. Ook hoor ik wel dat iemand een treurige of vrolijke ‘uitkijk’ heeft.

Een voorbeeld: deze naar binnen gerichte blik, vol tevredenheid en in zichzelf gekeerd. Het is de vrouw uit Carthago van het blog van vorige week. Die blik past absoluut bij wat haar voorkomen uitstraalt. Wel een ‘ogen-blik’ de tijd nemen om dat binnen te laten komen…

Op de expositie Carthago blijf ik geïmponeerd door beeldjes voor een vitrine staan. Waarom die rechterarm gebogen en in een mitella? Gebroken armen in de oudheid? Of zijn het gebaren met een betekenis die wij niet kennen?

Nu met een andere blik gekeken: het gekruiste in de houding is er bij al deze beeldjes. Kijk naar de lijn rechterbeen/linkerarm en linkerbeen/rechterarm, er komt een dominante diagonaal naar voren. Mogelijk betekent dat innerlijke rust en harmonie.

Jammer dat die beeldjes niet van achter en van opzij goed zichtbaar zijn. Ruimtelijke objecten moet je van alle kanten bekijken voor je je waagt aan een mogelijke conclusie en dan nog is het zaak om die conclusie altijd weer ter discussie te stellen.

Het cultureel erfgoed hier in Stad en Ommelanden is kwetsbaarder geworden door de aardbevingen t.g.v. de gaswinning. Een sprong naar mijn beroep: wat voor erfgoed heeft de huidige fysiotherapie? Hoe zuinig zijn we daarop? Vragen om eens over na te denken…Erfgoed is iets anders dan geschiedenis, erfgoed is actueel, geschiedenis is geweest. Wat heeft de fysiotherapie behouden uit het verleden en wat blijft actueel?

Het eerste wat zo bij me bovenkomt, zijn de Zander Instituten. (Groningen had de primeur daarvan!) Voorloper van het fitness instituut of is het huidige oefenen met apparatuur iets ouds in een nieuw jasje? Iets tijdelijks wat verdwijnt en dan later misschien weer opduikt?

Oefenen, weloverwogen bewegen, massages, baden en het toevoegen van prikkels op verschillende manieren, alles ter bevordering van het algemeen welbevinden en het leren omgaan met beperkingen is al bekend vanuit de oudheid.

De manier waarop en de aandacht hoe, fluctueert. Het erfgoed bestaat uit het besef van de achtergrond van methode’s en verdieping van de techniek. Toegepaste ervaringskennis en de overdracht ervan is te rangschikken onder het behoud van erfgoed van de fysiotherapie.

Een folder met allerlei soorten en variaties bollen viel op de mat. Geen tulpen en narcissen, maar bollen zoals: drimiopsis maculata, cardiocrinum giganteum, sprekelia formosisima, sandersonia aurantica en commelina tuberosa. Allemaal verrassingen!

Ook wij mensen zitten vol met prachtige namen in het latijn. Uitsteeksels, gleufjes, knobbeltjes en bobbeltjes worden met poëtisch geladen woorden benoemd in het latijn. Zoals dit: pars basilaris ossis occipitalis.

Nee, ik ga niet vertellen waar dat verborgen zit. Het is net als met de bloemen, die bij die prachtige namen horen: je kunt je er van alles bij voorstellen wanneer je niet op school latijn als vak meegekregen hebt, maar speelt met het potjes- en plantenlatijn.

Die ronde ruimte, met de sfeer van een mausoleum uit Oezbekistan, nodigt uit tot rondjes lopen om het vaste punt in het midden. De houten vloer laat het geluid van mijn stappen horen. Ze klinken gaandeweg luider, de passen versnellen, de cirkels worden groter…

Op de muur is een spiraal weergegeven, in tegengestelde richting van mijn lopen…nee, niet denken, het is een spontaan spel met vorm en geluid!

 

In een donkere hoek van het museum zie ik een film van Francis Alÿs over The Royal Guards: een guard loopt als een gewone burger over straat. Een andere zit op een bank met toewijding zijn berenmuts te borstelen. De confrontatie van twee loslopende guards: op een specifieke manier voegen ze zich samen. Een heel regiment komt beetje bij beetje bij elkaar en vormt tot slot een gesloten eenheid. Anoniem, gelijkvormig, in de pas, uni-vorm in uniform, voortbewegend als opwind-poppetjes. Plompe zwarte schoenen met eenzelfde afwikkel-moment komt in beeld. De dreun van het marcheren blijft klinken. En dan…dan is er de brug. Het regiment valt uit elkaar. Acuut zijn er 64 individuen met hun eigen ritme en met hun eigen karakteristieke loopjes.

Buiten loop ik in de maat, rechtop doorstappend, met mijn armen actiever bewegend dan gewoon. Het is verrassend dit bezoek aan het Bonnefantenmuseum!