Psychische rugklachten?
Mensen zeggen wel eens dat hun rugklachten psychisch zijn. Dat ‘psychisch’ klinkt in mijn oren als een scheldwoord. De rug is een deel van het lichaam, het is materie. Psyche is iets wat niet tastbaar is – al is het zeker merkbaar – het is immaterieel. Kan je een materiëel en een immateriëel begrip aan elkaar plakken? Dat er een mentale component invloed kan hebben op het functioneren van de rug is niet vreemd, omgekeerd dat fysiek functioneren invloed heeft op je geestesgesteldheid, dat is ook helder.
Iemand attendeert me op het volgende: ‘een verdrietige rug en hardnekkig verdriet’. Ik moet meteen denken aan het fenomeen van een ‘glimlachende’ rug. Natuurlijk kan een rug niet glimlachen, want glimlachen doe je met je mond. Toch klopt de beschrijving. De zon breekt door! Er verandert namelijk iets waar eigenlijk geen woorden voor zijn en dan ga je over tot beeldspraak.
Hardnekkig is een woord waarbij ik meteen denk aan onverzettelijk, vasthoudend, iets wat niet over wil gaan, zoals een hardnekkige hoest in de winter. Toch lijkt de oorsprong iets met de fysieke nek te maken te hebben. Wel anders dan bij het woord ‘lamlendig’, waarbij ik meteen een voorstelling van een lamlendig lijf van een lamlendige voor me zie. De persoon in kwestie heeft bepaald geen verlamming van zijn lendenen, maar gedraagt zich op een karakteristieke manier. En die ‘verdrietige’ rug? Het wordt tijd om naar beelden en schilderijen te kijken, het antwoord komt dan vanzelf, zonder woorden…
