Hella Haasse

Die passage aan het eind van ‘Heren van de thee’ zoek ik nog wel eens op om te lezen hoe het er precies staat. Hella Haasse laat de hoofdpersoon zeggen dat oud zeer opgedaan tijdens zijn leven op een bepaald moment rijp geworden is om er woorden aan te geven. Daarmee is het zoals het is, niets meer en niets minder. Bepaalde gebeurtenissen, die nog een emotionele lading hadden, hebben zich door de tijd geneutraliseerd.

Waar slaan we al die herinneringen op? Het lijkt erop dat we dat niet alleen in het brein doen, maar ook her en der in ons lijf. Ooit zei iemand me: ‘Het is zo wonderlijk als je me masseert, zijn er stukjes in mijn lijf die me, door het aangeraakt worden, hun eigen verhaaltje vertellen. Er komen prettige herinneringen boven of ik weet ineens wat ik wil gaan doen, terwijl er eerder iets vaags sluimerde. Er zijn ook plekjes die me iets vertellen wat ik liever niet wil horen. Het is net als met kleine kinderen die altijd om dezelfde verhaaltjes vragen en andere verhaaltjes moet je maar gauw overslaan.’

Is het de ontspanning? Even buiten de tijd lijken te staan? De afstand die er soms ineens is? Net als in ‘Heren van de thee’ kan er zomaar iets op z’n plek vallen, hoogstwaarschijnlijk zijn er dan een aantal factoren die meespelen en tegelijk aan de orde zijn. Een mooi geheim van ons brein.