Nog meer schouders

Schouders aan de buitenkant kunnen we versieren met epauletten, opvullen met schoudervullingen, verbergen door pofmouwen, al of geen schouderbandjes eroverheen. Bij de schouderpartij van binnen gaat het om iets doen: iets op je schouders nemen, je schouders laten hangen, je schouders eronder zetten…
We dragen emmers met een juk op de schouders. Nee, dat doen we niet meer! Twee emmers volle melk, één links en één rechts, in evenwicht gehouden door een houten juk passend op de schouders. Een beeld geassociëerd met boerenkaas op de boerderij zelf gemaakt of met het bekende plaatje van karnemelkzeep.
In overdrachtelijke zin is het juk een last die gedragen wordt, meestal onvrijwillig: onder het juk gebukt gaan. Dát juk willen we graag van de schouders afwerpen.
Het juk van de emmers is echter een uiterst vernuftige uitvinding. Waarom? Door de druk van boven naar beneden ontstaat een tegenreactie: de drager van het juk maakt onbewust een actieve strekbeweging. Het tegenovergestelde van gebukt gaan, mits de last in evenwicht is met het strekvermogen van iemand en de duur van het belast worden. Je krachten zo zien te richten dat het skelet zo efficiënt mogelijk in z’n geheel gebruikt en benut wordt. De armen en handen hebben een relatieve vrijheid, mits de romp en benen hun werk goed doen.
Als klein meisje had ik bij mijn oma een speelgoedjuk met twee emmertjes, misschien ook nog wel iets van klederdrachtachtige kleding erbij… Het juk is voor kinderen een prachtig middel om hun rug actief te leren strekken omdat het een houding is, die spontaan ontstaat bij het spel ‘boerinnetje’ spelen. Bovendien met water in die emmertjes wordt het extra leuk en vraagt het nog meer vaardigheid om zonder morsen het hele volume te verplaatsen. Het dragen van een juk met emmertjes geeft een totaal andere sensatie dan emmers water sjouwen zoals we dat doorgaans met de handen doen.
Het werkwoord ‘schouderen‘ zou wel passen bij het tillen en dragen met een juk. We gebruiken het daar niet voor. Schouderen komt voor in handboeken voor militairen (bij het hanteren van een geweer). Bij begrafenisondernemingen is schouderen een begrip: de kist wordt echt op schouders gedragen en niet voortgereden. Of vrolijker: als roeiers hun boot uit het water halen en naar de loods brengen, dan doen ze dat ook door te schouderen.
Er zijn cursussen voor het efficiënt dragen en tillen. Er zijn handige hulpmiddelen om het te verlichten. Toch lijkt het klassieke juk in vergetelheid geraakt te zijn.
Niettemin beleven veel mensen nog plezier aan het juk omdat zij yoga beoefenen en yoga betekent juk.