Schouders en epauletten

Ook in taal zit beweging. Er komen en er verdwijnen woorden. Afgelopen week kwam het woord epauletten ter sprake. Het blijkt dat veel mensen niet meer weten epauletten zijn. Epauletten zijn versierselen bovenop de schouder van een uniform, maar het kan evengoed van een regenjas of van een trui of blouse zijn. Epauletten bedekken de schouders. Het Franse woord voor schouder is épaule. Het verkleinwoord is épaulette. Dat ‘schoudertje’ is een versiering bovenop een kledingstuk, dat kledingstuk rust op de schouders en van binnen rust de schoudergordel op de borstkas.
 
Wat we de schoudergordel noemen is eigenlijk geen gordel in de betekenis van een gesloten cirkel. Er is wel een verband rondom.
Aan de rugzijde zijn de schouders niet met een gewricht aan elkaar verbonden. Het schouderblad lijkt qua vorm op een vleugeltje. Het is een plat bot zonder directe
verbinding met de romp. Het beweeglijke schouderblad is wel met een gewricht aan het sleutelbeen verbonden en het sleutelbeen zit dan weer met een klein gewrichtje aan het borstbeen vast.  
 
 

Voel met een vinger in het kuiltje bovenaan je borstbeen en beweeg een schouder, dan voel je beweging in dat kuiltje. Maak een vliegbeweging met je armen als een elfje of wat grootser als een albatros, dan voel je hoe vrij in de ruimte de armen met de schoudergordel kunnen bewegen ten opzichte van de romp.
 
Waarom nu die epauletten? Met epauletten op de schouders toon je hoe kwastjes, riempjes of een bandje met een knoop kunstig bevestigd zijn om de breedte van de schouderpartij te accentueren. Je gaat je ernaar gedragen. Zelfs denkbeeldige epauletten geven al een heel ander gevoel: andere informatie over de stand van je schoudergordel komt binnen in je brein! Zo kan het zijn dat de een breedte ervaart, een ander beseft dat er ook een achterkant of rugzijde van je schouder bestaat of dat voor- en achterkant met elkaar te maken hebben of dat de beweging beperkt wordt omdat de hele schouderpartij opgetrokken blijkt te zijn. Dat soort ervaringen zijn erg individueel en kunnen erg uiteenlopend zijn.

Het is een feit dat schouders en armen snel klaar staan om functies van andere lichaamsdelen over te nemen, maar dat is een ander verhaal.